Zorg voor de ziel
To be replaced:
Door Thijs Bollen, contact via mail
De zorgvrager bouwt zelf
Het lopend buffet
Twee verhalen
Wederzijds openstellen & luisteren
Vriendschappelijkheid
Kritiek
Bij mij thuis, al wandelend of per videobellen
Achtergrond & praktische info
|
|
Ik bied zorg voor de ziel in ruime zin. Deze zorg kan, indien gewenst, van christelijke aard zijn, maar niet noodzakelijk, want de zorgvrager bouwt zelf en kiest dus zelf of hij een christelijke weg, de weg van een andere religie, of een weg zonder religie wil bewandelen. Mijn gebruikte techniek is onafhankelijk van de gekozen weg en is die van de persoonsgerichte psychotherapie, een vorm van gesprekstherapie die vooral furore maakte in de tweede helft van de vorige eeuw. Mijn inspiratoren wat betreft deze techniek zijn o.a. Erich Fromm, Carl Rogers en Martin van Kalmthout. Wat de persoonsgerichte school uniek maakt, is niet zozeer de opvatting dat een mens in zijn persoonlijke ontwikkeling alleen maar verder kan komen door uit te gaan van zijn eigen motivatie en eigen mogelijkheden, al kan aan deze vanzelfsprekendheid in de praktijk gemakkelijk voorbij worden gegaan, maar dat volgens de persoonsgerichte psychotherapie persoonlijke groei eveneens alleen kan plaatsvinden op basis van zelf geconstrueerde inzichten. De zorgvrager start, bouwt en verfijnt zelf zijn eigen veranderingsverhaal.
|
|
Het lopend buffet
Deze overtuiging betekent niet dat er geen hulp te bieden valt, integendeel, de bedoeling van de persoonsgerichte psychotherapie is juist het bieden van inspiratie en begeleiding in de ontwikkeling van dit verhaal, maar het betekent wel dat elke mate van opdringen niet alleen de effectiviteit van de therapie vermindert, maar ook ethisch ongewenst is, want persoonsgerichte therapie is gebaseerd op een humanistische ethiek: "het individu is een subject en niet een object dat ontleed, beoordeeld en gemanipuleerd mag worden" (perfect verwoord op Wikipedia en overigens ook geheel in lijn met de christelijke ethiek). Dit betekent dat de begeleider empathisch en alleen in vragende vorm indrukken, onduidelijkheden, inconsistenties, vermoedens van gedragspatronen, inzichten in psychologische processen en suggesties voor verklaringen en oplossingen (ook uit andere therapie-scholen) aanreikt, als ware het een lopend buffet (Carl Rogers): het is aan de zorgvrager om te kijken of hij over het aangereikte wil nadenken en of hij het in zijn betoog, zijn veranderingsverhaal, wil inpassen.
|
|
Twee verhalen
Empathie of niet, uiteraard vormt zich bij de begeleider ook een eigen verhaal over de zorgvrager. De begeleider gaat, in het geval dat zijn - niet uitgesproken - verhaal over de zorgvrager in de loop van de therapie zodanig gaat afwijken van het verhaal van de zorgvrager zelf dat er bij de begeleider een ongemakkelijk gevoel ontstaat, zijn verhaal dus niet opdringen, maar hij gaat evenmin het ervaren verschil onbenoemd laten, niet met de bedoeling om de zorgvrager in een discussie te trekken, maar om zowel voor hemzelf als de zorgvrager oprechtheid te bewaren en duidelijkheid te verschaffen, om zo trachten te voorkomen dat de begeleider via een (onbewust) geforceerd en dus manipulatief vragen stellen de zorgvrager alsnog richting de zienswijze van de begeleider probeert te sturen. Natuurlijk mag de zorgvrager zienswijzen overnemen, maar de zorgvrager dient de begeleider uitdrukkelijk zelf tot het geven van diens zienswijze uit te nodigen. Ook een almaar 'doorrazende' zorgvrager, doorrazend in de zin van het steeds maar herhalen van een eigen inzicht, raast door juist omdat het een contra-productief inzicht, en in die zin dus fout inzicht betreft, en hij zal dus vroeg of laat getriggerd worden door de verwarring van de begeleider die uit de vragen van de begeleider blijkt. Ook de doorrazer zal dan uiteindelijk stilvallen en dát is het moment - niet eerder! - dat hij zich actief opent voor een andere visie.
In dit proces dient de begeleider zorgvuldig te waken voor het ontstaan van afhankelijkheden (van de zorgvrager ten aanzien van de begeleider, maar het omgekeerde is eveneens mogelijk: de begeleider heeft zijn zorgvrager(s) nodig als publiek voor het aanhoren van zijn wijsheden... kortom: valkuilen genoeg!).
|
|
Wederzijds openstellen & luisteren
Voor mij gaat het in het menselijk samen leven, en dus ook in de zielzorg, en dus in elke zorgsessie primair om een wederzijds openstellen. Dit openstellen spreekt nooit vanzelf, wordt regelmatig bedreigd en de mate ervan moet dus altijd weer opnieuw bevraagd worden, in het geval van zorg bij zorgvrager én begeleider. Openstellen betekent per definitie een voortdurend hernieuwd (leren) luisteren naar de Ander; luisteren in de zin van het tonen van belangenloze belangstelling voor de ander, en het serieus in overweging nemen van hetgeen de ander te berde brengt. Op het moment van luisteren zelf moet het hier bedoelde luisteren dus belangenloos plaatsvinden, maar in zorgende en zelfs existentiële zin is dit luisteren van nauwelijks te onderschatten belang: wil men liefde/erkenning/respect/waardering ontvangen, en deze werkelijk als zodanig kunnen waarderen en dus ervaren, dan kan dit alleen maar in wederzijdsheid en gelijkwaardigheid.
Dit betekent dat ook de zorgvrager, in zijn eigen belang, zal moeten (leren) luisteren in de hierboven beschreven betekenis. Uiteraard gaat het in de zorg in de eerste plaats om de zorgvrager, om zijn persoonlijke ontwikkeling, om de oplossing van zijn problemen, om zijn veranderingsverhaal, maar om daar succesvol in te kunnen zijn is dus ook zijn belangstelling voor elke ander, en dus ook voor de persoon van de begeleider vereist. Ook de begeleider zal dus af en toe zijn persoonlijke ervaringen in het leven moeten delen met de zorgvrager. En dat betekent weer dat ook de begeleider zich kwetsbaar zal moeten opstellen.
|
|
Vriendschappelijkheid
In de persoonsgerichte psychotherapie is de relatie tussen cliënt en therapeut er dus een van gelijkwaardigheid en wederzijdsheid, en deze relatie zal dus na verloop van tijd als het goed is vriendschappelijk worden, zij het dat die vriendschappelijkheid in principe is ingekaderd in de tijdsduur en context van de therapeutische setting, wat natuurlijk meteen de vraag oproept hoe oprecht die vriendschappelijkheid dan is: buiten de sessies, en als de betaling stopt, is meestal ook de vriendschappelijkheid over, in ieder geval wat bestede tijd betreft. Strikt genomen is dit natuurlijk niet nodig, maar vriendschap laat zich principieel toch moeilijk verenigen met een zakelijke overeenkomst: je trouwt (tegenwoordig) immers niet om de zakelijke aantrekkelijkheid, en als je als vrienden een zakelijke overeenkomst sluit, is dat altijd een potentiële mijn onder de vriendschap omdat de belangen van de vriendschap dan niet meer op zichzelf staan. De zielzorg die ik bied, bied ik vanuit christelijke overtuiging, en is dús gratis. Hiermee voorkom ik tevens bovengenoemde belangenverstrengeling, wat natuurlijk niet betekent dat ik met iedereen intense en langdurige vriendschappen ontwikkel, maar er is dan alle ruimte voor een natuurlijk verloop in deze.
|
|
Kritiek
Vriendschappelijkheid en openstaan voor elkaar betekent echter niet dat kritiek op elkaars gedrag niet mag bestaan, integendeel, want de (vriendschappelijkheid met de) ander volwaardig erkennen betekent ook de ander accepteren als persoon die jou mag corrigeren. Bovendien zou het elkaar niet mogen bekritiseren als wel duidelijk die behoefte bestaat, betekenen dat het contact niet meer integer is, en dus moet men een weg zien te vinden om de kritiek zodanig in de zorgrelatie in te passen dat de effectiviteit en de aard van de zorg niet worden ondermijnd. Dit kan door de kritiek op zodanige wijze vorm te geven dat niet de persoon die het bektritiseerde gedrag vertoont, wordt aangevallen, en ook niet het betreffende gedrag zelf, maar steeds het effect van het bekritiseerde bedrag op de ander wordt bevraagd en centraal wordt gesteld.
|
|
Bij mij thuis, al wandelend of per videobellen
Mijn wijze van zielzorg vormt dus het tegendeel van de tegenwoordige psychotherapieën die een soort trainingsstage voor de ziel vormen waarna men weer 'vrolijk verder kan'. Onder mijn begeleiding aan jezelf werken kan daarentegen zo lang duren als je wil. Ook de sessies zelf zullen al gauw tot anderhalf uur kunnen duren. Fysieke afspraken hebben in principe mijn voorkeur, maar als die praktisch moeilijk realiseerbaar zijn dan kan videobellen een goed alternatief zijn. Uiteraard kunt u er daarbij voor kiezen om zelf niet in beeld te komen en alleen mij te zien. Dat laatste heeft het nadeel dat ik u minder goed kan 'lezen', met name als het door u betoogde in tegenspraak lijkt met uw lichaamstaal, maar puur op het gesproken woord afgaan, heeft weer het voordeel van een volledige focus. Een ander voordeel van alleen een audioverbinding is dat u, indien gewenst, volledig anoniem kunt blijven (vertrouwelijkheid is natuurlijk sowieso gegarandeerd).
|
|
Achtergrond & praktische info
Ik ben geboren in the summer of love, heb een mastertitel als arbeids- & organisatiepsycholoog, aangevuld met een ruime bagage van (zeer gevarieerde) levens- en werkervaring, persoonlijke en maatschappelijke geëngageerdheid én moeilijkheden, intellectuele beschouwing, brede en diepgaande nieuwsgierigheid en vriendschappelijke zorg. Sinds enkele jaren ben ik, geheel onafhankelijk van enige institutie, bezig om vanuit psychologische, onderwijskundige en politiek-filosofische invalshoeken mijn inzichten over het menselijk samenleven in een boek vast te leggen. Ik voel mij al langere tijd geroepen om therapie te geven, maar verschillende factoren weerhielden mij hier mij altijd van. Onlangs ben ik in mijn woonplaats Oberhausen (Duitsland) echter toegetreden tot de evangelische kerk (wat in Nederland niet evangelisch, maar Lutherse kerk heet; de Nederlandse evangelische kerk heet hier evangelikaal, maar goed, christen zijn we allemaal) en dat heeft mij bevrijd van de idee-fixe dat ik met door mij verleende zorg geld moet verdienen om mijzelf (als zodanig) erkend te kunnen voelen. In plaats van de dan noodzakeijke permamente ratrace naar erkenning van mijn wijze van zorgverlening door opleidingsinstituten en zorgverzekeraars is nu immers, met mijn doop, de permanente erkenning van mij - en nog wel als totale persoon! - door God zelf gekomen, en beoog ik met de door mij geboden zorg dus louter nog de zorgvrager en mijn Heer te dienen.
Behalve het 100 procent gratis zijn en blijven van de door mij geboden zorg zijn andere voordelen van mijn onafhankelijkheid van zorgverzekeraars: geen wachtlijst, geen verwijzing nodig, geen intake, geen vragenlijsten, geen beperkingen qua behandelduur, geen rapportages aan derden, kortom direct aan de slag en meer privacy.
Wat betreft sessieduur en -frequentie: sessies duren naar wens 45 minuten of 90 minuten. Verder behoeft de hier beschreven methode veel reflectie, dus ook als men enthousiast is over een bepaalde oplossing of weg zijn sessies in een hogere frequentie dan eens per drie weken ten aanzien van substantiële persoonlijke ontwikkeling toch niet wenselijk.
contact: Thijs Bollen via mail